Ręką czy z pomocą laptopa? Czy sposób robienia notatek ma wpływ na to, ile zapamiętujemy?

W roku 2014 naukowcy z Uniwersytetu Princeton i Uniwersytetu Kalifornijskiego przeprowadzili eksperymenty, które miały pokazać, czy sposób notowania ma wpływ na zapamiętywanie nowych treści. W tym celu podzielili studentów na dwie grupy. Jedna grupa w czasie wykładu robiła notatki odręcznie, a druga na z pomocą komputera.

Osoby wykorzystujące komputery zanotowały więcej, ale … zapamiętały dwa razy mniej. Ponieważ wyniki wzbudziły wiele kontrowersji (zwolennikom urządzeń cyfrowych nie jest łatwo pogodzić się z takimi wynikami, chodzi tu przecież o wielomiliardowe zyski), badanie powtórzono. Tym razem uczestnicy eksperymentu słuchali tego samego wykładu, a zaraz po nim wszystkim zabrano notatki, aby nie mogli się z nich uczyć. Po tygodniu sprawdzono, ile kto zapamiętał z wykładu. Studenci, którzy robili notatki odręcznie, znów wypadli lepiej.

Pisanie odręczne jest bardziej męczące niż pisanie na klawiaturze komputera, tzn. jest bardziej niepłynne. To właśnie owa niepłynność jest potrzebna, by nasze mózgi mogły zapamiętać nowe informacje. Niepłynność sprawia, że nauka trwa dłużej i sprawia nam więcej trudności, ale w efekcie właśnie dlatego uczymy się więcej. Wszystko co łatwe, niewymagające wysiłku i większej uwagi, czyli to wszystko, co nie sprawia nam trudności, ma mniejszą szansę na to, że zostanie trwale zapamiętane. Dlatego tak ważne jest, byśmy zrozumieli, że jeśli chcemy, żeby nasze dzieci czegoś się nauczyły, to nie powinniśmy im niczego ułatwiać, ani w niczym ich wyręczać. Wręcz przeciwnie, powinniśmy stworzyć im warunki do tego, by mogły wykonać pracę, której efektem jest proces uczenia się.

Pam A. Muller, Daniel M. Oppenheimer, The Pen is Mightier Than the Keyboard: Advantages of Longhand over Laptop Note Taking, „Psychological Science”, 25 nr 6 (2014)